VERASET İNTİKALİ NEDİR? NASIL YAPILIR? NOTER VE SULH HUKUK MAHKEMESİ

 Veraset ilamı olarak da bilinen mirasçılık belgesi, vefat eden mirasbırakanın mirasçılarının kimler olduğunu ve hangi oranda mirasçı olduklarını gösteren belgedir.

Mirasçılık belgesinde mirasbırakanın ardında kaç mirasçısı kaldığı ve bu mirasçıların mirastan alacakları pay gibi bilgiler yazılıdır.

Mirasçılık belgesinin tek bir mirasçının alması durumunda diğer mirasçıların da isimleri ve payları bu belgede yazılıdır. Mirasçılık belgesinde ismi yazan tüm mirasçılar için mirasın intikali, tek bir mirasçının talebiyle başlar.

Mirasın paylaşılması ve kişinin kendisine kalan miras payını alabilmesi için mirasçılık belgesi alınması zorunludur. Zira bu belge mirasçılığı ispat eden bir belgedir.

Örneğin mirasbırakanın bankadaki parası ile ilgili yapılacak bir işlem söz konusu olduğunda bu ancak mirasçılık belgesi ile yapılabilir.

Mirasçılık belgesi çıkarabilmek için mutlak mirasçı olmak gerekmektedir. Bir istisna hüküm olarak mirasbıraknın alacaklıları da veraset ilamı çıkarabilir

Mirasçılık belgesinin asıl önemi, mirasın intikalini talep ederken sunulması zorunlu olan belgelerden olmasıdır.

Mirasçılık belgesinin alınmasının ardından, mirasçıların tereke üzerindeki yasal paylarının üzerlerine geçirilebilmesi için veraset ve intikal vergisi ödenmesi zorunludur.

Mirasçılık belgesi, noter veya Sulh Hukuk Mahkemelerinden talep edilmektedir. Noterden gerekli bilgiler eşliğinde talep edilmesi halinde kısa sürede çıkarılması mümkündür. Bu bilgiler; 

1- T.C. Kimlik Numarası yazılı olan kimlik belgesi,

2- Temsilen başvuru yapılıyor ise Vekaletname ya da Mahkeme Kararı, Miras Bırakan kişiye ait T.C. Kimlik numarası, (eğer bu bilgiye erişemiyorsanız noterlikte tespit edilecektir)

3- Noterlikte size verilecek olan başvuru formunu doldurunuz ve imzalayınız,

4- Mirasçılık Belgesi sistem tarafından yaklaşık üç dakika içerisinde hazırlanacaktır,

5- Hazırlanan Mirasçılık Belgesi noter tarafından doğrulanacaktır.

Bu süreçte size ya da yakınınıza ait nüfus kayıtlarında bir eksiklik tespit edilir ise noter size bilgi vererek Nüfus Müdürlüğüne yönlendirecektir. Nüfus kayıtları düzeldikten sonra tekrar noterliğe başvurabilirsiniz.

Elinde bir mirasçılık belgesi olamayan ve noterden bu belgeyi almayı düşünen mirasçılar açısından intikal sürecinin başlaması için noter tarafından verilen formun eksiksiz ve doğru bilgiler ile doldurulması çok önemlidir.

Mahkeme yoluyla mirasçılık belgesinin alınması ise Türk Medeni Kanunu m. 598'de düzenlenmiştir. Buna göre mirasçılık belgesini yasal veya atanmış her mirasçı talep edebilir. Bu şu anlama gelmektedir, yasal mirasçılar gerek noter kanalıyla gerek mahkeme kanalıyla mirasçılık belgesine erişebilirken atanmış mirasçılar (yani miras bırakanın vasiyetine sonradan dahil ettiği, akrabalık ilişkisinin olmadığı kişiler) sadece mahkeme yoluyla veraset intikali talep edebilir.

Yine şu durumlarda da Mirasçılık Belgesi mutlak Sulh Hukuk Mahkemelerinden istenmek zorundadır;

- Soybağı veya yasal mirasçılık tespit edilemiyorsa,

- Nüfus kayıtları yeterince açık değilse,

- Vasiyetname düzenlenmişse,

- Belge için başvuran kişinin yabancı olması gibi bir durum söz konusu ise.

Yargılama usulü bakımından Hukuk Muhakemeleri Kanunu m. 382 gereğince bu dava çekişmesiz yargı işlerinden sayılmıştır, yani bir anti tez üretecek karşı tarafı veya davalısı yoktur, hasımsızdır.

Sulh Hukuk Mahkemesine yazılacak dilekçe ile mahkeme kanalıyla veraset ilamı talebi, kısa ve öz olarak talep eden kişinin ve mirasçısı olduğunu iddia ettiği Kişinin Türkiye Cumhuriyeti Kimlik Numarası bulunan bir dilekçe ile mahkemeye sunulur. Mahkemeye başvuran bu kişi yasal mirasçı değil de farklı bir gerekçeye dayalı olarak örneğin icra dosyasındaki alacağı takip edebilmek için alacaklı tarafından talep edilmesi mümkündür. Bu halde başvurucunun hukuki yararını gösterir iddialarını dilekçesinde belirtmesi ve ilişkili belgelerini dilekçesine eklemelidir.

Kaynakça:

1- https://www.ocalhukuk.com/mirascilik-belgesi-istemi-veraset-ilami-davasi/ erişim tarihi; 10.08.2022 12:36

2- https://portal.tnb.org.tr/Sayfalar/MirascilikHiz.aspx erişim tarihi; 20.08.2022 12:20

3- https://twitter.com/avibrahimbinici/status/1552255673202786305 erişim tarihi; 20.08.2022 10.21

4- https://www.arnavutkoy.bel.tr/hizmet-rehberi/1641/veraset-islemleri-nasil-yapilir-#:~:text=Miras%20kalan%20bir%20gayrimenkul%2C%20ta%C5%9F%C4%B1n%C4%B1r,veya%20sulh%20hukuk%20mahkemesinden%20al%C4%B1nabilmektedir. erişim tarihi; 20.08.2022 11.47